از نیل آرمسترانگ تا سالی راید، از استیو جابز تا استن لی، دهه اخیر با افراد سرشناس زیادی وداع کردیم. در این مطلب می خواهیم با افراد برجسته ای از حوزه های مختلف علمی و فناوری آشنا شویم که در دهه حاضر دنیا را وداع گفتند. البته سه موجود غیر انسان هم در این فهرست حضور دارند.
سال 2011
استیو جابز
بنیانگذار اپل و رئیس پیکسار در طول عمر 56 ساله خود دستاوردهای شگرفی داشت. او انقلاب کامپیوترهای شخصی را به راه انداخت، ماوس کامپیوتر را عمومیت بخشید، دستگاه پخش موزیک شخصی را روانه جیب میلیون ها کاربر کرد و مهم تر از همه، تلفن هوشمند را به عضو جدایی ناپذیر زندگی ما بدل نمود. جابز در تاریخ 5 اکتبر 2011 برابر با 13 مهر 1390 بر اثر سرطان پانکراس از دنیا رفت، یعنی دو سال پس از رونمایی آیپد به عنوان محبوب ترین تبلت دنیا.
دنیس ریچی
ریچی یکی از معروف ترین دانشمندان علوم کامپیوتر بود که زبان برنامه نویسی C را خلق کرد و در توسعه یونیکس هم مشارکت داشت. او پس از یک دوره طولانی بیماری، در تاریخ 12 اکتبر 2011 برابر با 20 مهر 1390 در سن 70 سالگی درگذشت.
سال 2012
کارول شلبی
کارول شلبی، طراح برجسته اتوموبیل و راننده زبردست مسابقات اتوموبیل رانی فرمولا وان در تاریخ 10 مه 2012 برابر با 21 اردیبهشت 1391 در سن 89 سالگی بر اثر بیماری قلبی از دنیا رفت.
ری بردبری
بردبری به عنوان یکی از پیشگامان ادبیات علمی تخیلی، آثار مشهوری مثل فارنهایت 451 و حکایت های مریخ را در کارنامه دارد. او پس یک دوره طولانی بیماری در تاریخ 5 ژوئن 2012 برابر با 16 خرداد 1391 در سن 91 سالگی درگذشت.
سالی راید
سالی راید در سال 1983 زمانی که تنها 32 سال داشت، به عنوان اولین زن آمریکایی به فضا سفر کرد و جوان ترین فضانورد آمریکایی لقب گرفت. راید یک سال بعد دومین سفر فضایی خودش را نیز با استفاده از شاتل فضایی چلنجر انجام داد. او در سال 2012 در سن 61 سالگی به علت سرطان پانکراس درگذشت.
نیل آرمسترانگ
فرمانده عملیات آپولو 11 اولین انسانی بود که در تاریخ 20 جولای 1969 روی ماه قدم گذاشت و این عبارت مشهور را بر زبان آورد: «یک گام کوچک برای انسان، یک خیز بزرگ برای بشریت». آرمسترانگ در تاریخ 25 اوت 2012 و در سن 82 سالگی پس از عمل جراحی بایپس از دنیا رفت.
سال 2013
آرون شوارتز
هکر و فعال سایبری معروف، آرون شوارتز در سن 26 سالگی بر اثر خودکشی درگذشت. او وب سایت ردیت را راه اندازی کرد و در تأسیس سازمان کریتیو کامنز، آر اس اس و Y Combinator نقش داشت. او در زمان مرگش با اتهاماتی از جمله اشتراک گذاری مقالات ژورنال آکادمیک MIT روبرو بود.
یوون بریل
بریل یکی از برجسته ترین پیشگامان علوم موشکی معاصر بود که سیستم پیشران ایستاجت هیدرازین را ابداع کرد. این سامانه به ماهواره های ارتباطی کمک می کند تا مدار گردش خود را حفظ نمایند. بریل در سن 88 سالگی و بر اثر سرطان پستان درگذشت.
راجر ایبرت
ایبرت نویسنده و خبرنگار معروف نشریه شیکاگو سان تایمز، اولین منتقد سینمایی بود که جایزه پولیتزر را دریافت کرد. او فعالیت گسترده ای در شبکه های اجتماعی داشت و توانست نفرت جامعه گیمرها را برانگیزد، چون معتقد بود هیچوقت نمی توان بازی های ویدیویی را به عنوان آثار هنری قلمداد کرد. ایبرت در سن 70 سالگی بر اثر سرطان از دنیا رفت.
ری هری هاوزن
هری هاوزن یکی از پیشگامان جلوه های ویژه سینمایی بود و به خاطر انیمیشن های جذاب در فیلم هایی مثل «جیسون و آرگونات ها» در یادها باقی ماند. او در تاریخ 7 مه 2013 در سن 92 سالگی درگذشت.
داگلاس انگلبارت
انگلبارت یکی از مهم ترین پیشگامان علوم کامپیوتر و محاسبات است. او در سال 1968 در سن فرانسیسکو روی صحنه رفت و مجموعه ای از فناوری های نوین را معرفی کرد. در این مراسم، دنیای فناوری برای اولین بار ماوس کامپیوتر، هایپرلینک، پنجره های تعاملی، هایپرتکست و چند مورد دیگر را به چشم دید. انگلبارت پس از سال ها درگیری با بیماری آلزایمر در تاریخ 2 ژوئیه 2013 در سن 88 سالگی از دنیا رفت.
عمار بوز
عمار بوز، مهندس و مخترع مشهور آمریکایی با اصالت بنگالی بود که به عنوان استاد دانشگاه MIT فعالیت می کرد و شرکت تخصصی محصولات صوتی بوز (Bose) را تأسیس کرد. بوز در سال 2013 و در سن 83 سالگی درگذشت.
ری دالبی
دالبی یکی از پیشگامان حوزه صدا بود و در توسعه دستگاه ضبط ویدیو نقش داشت. او همچنین سیستم صدای فراگیر و سیستم کاهش نویز معروف به دالبی NR را ابداع کرد. دالبی در سال 2013 در سن 80 سالگی بر اثر بیماری سرطان خون درگذشت.
سال 2014
استفانی کولیک
کولیک شیمیدان زبردستی بود که الیاف مورد استفاده در لباس های ضد گلوله موسوم به کولار (Kevlar) را اختراع کرد. این الیاف هم اکنون در جلیقه های ضد گلوله، کابل های فیبر نوری و بسیاری از محصولات دیگر به کار می روند. کولیک 90 ساله در تاریخ 18 ژوئن 2014 از دنیا رفت.
سال 2015
لئونارد نیموی
نیموی را بیشتر به خاطر ایفای نقش آقای اسپاک در سری علمی تخیلی پیشتازان فضا می شناسیم. او در سن 83 سالگی در تاریخ 27 فوریه 2015 بر اثر بیماری مزمن انسدادی ریه درگذشت.
دیو گلدبرگ
گلدبرگ مدیرعامل شرکت تحقیقاتی SurveyMonkey در تاریخ 1 مه 2015 تعطیلات خود را سپری می کرد، اما به خاطر افتادن از روی دستگاه تردمیل جان خود را از دست داد. البته آریتمی قلب هم در مرگ او تأثیر داشت. گلدبرگ همسر شریل سندبرگ، مدیر ارشد عملیات فیسبوک بود.
سال 2016
ری تاملینسون
هر ایمیلی که ارسال می شود، باید از تاملینسون تشکر کرد. او سیتسم ارسال پیام الکترونیکی را توسعه داد و علامت @ را برای جدا کردن نام کاربری از آدرس دامنه ایمیل انتخاب نمود. تاملینسون در سن 74 سالگی و در سال 2016 بر اثر سکته قلبی دار فانی را وداع گفت.
اندی گروو
اندرو گروو کارآفرین آمریکایی در سال 1936 در مجارستان به دنیا آمد. او پس از طی دوران جوانی زیر سلطه نازی ها و رژیم های کمونیستی، در سال 1957 وارد آمریکا شد و توانست شرکت اینتل را با همکاری رابرت نویس و گوردن مور راه اندازی کند. گروو نقش تعیین کننده ای در رشد صنعت ریزپردازنده ایفا کرد. او در سال 2000 به بیماری پارکینسون مبتلا شد و سپس در 75 سالگی در سال 2016 درگذشت.
از نیل آرمسترانگ تا سالی راید، از استیو جابز تا استن لی، دهه اخیر با افراد سرشناس زیادی وداع کردیم. در این مطلب می خواهیم با افراد برجسته ای از حوزه های مختلف علمی و فناوری آشنا شویم که در دهه حاضر دنیا را وداع گفتند. البته سه موجود غیر انسان هم در این فهرست حضور دارند.
سال 2016
بیل کمپبل
کمپبل بی دلیل به «مربی» معروف نشده است، چون افراد مشهور زیادی در دنیای تکنولوژی زیر دست او پرورش یافته اند؛ از لری چیج، سرگئی برین، اریک اشمیت، جاناتان رزنبرگ و ساندار پیچای گرفته تا استیو جابز، برد اسمیت، جف بزوس، ماریسا مایر، مارک زاکربرگ و شریل سندبرگ. کمپبل 75 ساله در تاریخ 18 آوریل 2016 بر اثر سرطان درگذشت.
الوین تافلر
الوین لویس تافلر در سال 1970 کتاب پرفروش «شوک آینده» را نوشت تا ما را با تغییرات سریع و شگرف دنیا آشنا کند. تافلر با کتاب «موج سوم» در ایران معروف شد. از او به عنوان یکی از مهم ترین آینده پژوهان جهان یاد می کنند. تافلر در تاریخ 27 ژوئن 2016 و در سن 87 سالگی درگذشت.
جو ساتر
ساتر را «پدر 747» می نامند. او تیم مهندسی بوئینگ را رهبری کرد تا نخستین هواپیمای جمبوجت دنیا را بسازند، و سپس در ساخت بوئینگ 707 و 737 هم نقش مهمی را ایفا کرد. ساتر در تاریخ 30 اوت 2016 در سن 95 سالگی بر اثر ذات الریه از دنیا رفت.
اریش بلوخ
بلوخ در آلمان زاده شد و پدر و مادرش را در واقعه هولوکاست از دست داد. او سپس به آمریکا مهاجرت کرد و در سال 1952 به IBM پیوست. بلوخ در توسعه کامپیوترهای بزرگ IBM نقش مهمی را ایفا کرد و محاسبات کامپیوتری را در هان رونق بخشید. او در تاریخ 25 نوامبر 2016 در سن 91 سالگی بر اثر بیماری آلزایمر از دنیا رفت.
جان گلن
جان گلن، فضانورد و سناتور آمریکایی اولین شهروند ایالات متحده بود که به مدار زمین رفت. او سپس در سال 1988 و در 77 سالگی دوباره سوار بر شاتل فضایی دیسکاوری به فضا سفر کرد تا مسن ترین انسانی باشد که به فضا می رود. گلن 95 ساله در تاریخ 8 دسامبر 2016 درگذشت.
ورا روبین
ورا روبین، ستاره شناس آمریکایی اولین فردی بود که با تحقیقات گسترده روی اجرا کیهانی، توانست وجود ماده تاریک را اثبات کند. ماده تاریک احتمالاً 85 درصد جرم کل جهان را تشکیل می دهد. روبین در تاریخ 25 دسامبر 2016 در سن 88 سالگی درگذشت.
سال 2017
یوجین سرنان
سرنان با اجرای موفقیت آمیز مأموریت اپولو 17، یازدهمین نفر از مجموع 12 انسانی بود که روی ماه قدم گذاشت و جای پای خودش را روی تنها قمر زمین باقی گذاشت. او در تاریخ 16 ژانویه 2017 در سن 82 سالگی درگذشت.
رابرت تیلور
تیلور به عنوان پیشگام حوزه کامپیوتر، نقش محوری را در توسعه و پیاده سازی اینترنت، کامپیوتر شخصی و ماوس ایفا کرد. او پس از ابتلا به بیماری پارکینسون، در تاریخ 13 آوریل و در سن 85 سالگی از دنیا رفت.
سال 2018
اورسولا لو گویین
لو گویین یکی از برجسته ترین نویسندگان آثار علمی تخیلی محسوب می شود. او را یکی از معدود نویسندگانی می دانند که رویکرد فمینیستی را در حوزه علمی تخیلی به کار گرفته است. لو گویین بیش از 20 رمان و 100 داستان کوتاه را از خود برجای گذاشت. کتاب «دست چپ تاریکی» یکی از معروف ترین آثار او به شمار می رود. او در 22 ژانویه 2018 در سن 88 سالگی، احتمالا بر اثر سکته قلبی درگذشت.
جان پری بارلو
بارلو یکی از پیشگامان اینترنت آزاد بود و بنیاد مرزهای الکترونیکی (EFF) را بنا نهاد. او همچنین به عنوان ترانه سرا برای گروه موسیقی گریتفول دد (Grateful Dead) نیز فعالیت می کرد. پارلو در تاریخ 6 فوریه 2018 و در سن 70 سالگی درگذشت.
استفن هاوکینگ
هاوکینگ را می توان معروف ترین فیزیکدان و نظریه پرداز معاصر دانست. او در دوران جوانی به بیماری اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (ALS) مبتلا شد و باقی عمرش را روی ویلچر برقی سپری کرد. هاوکینگ در تاریخ 14 مارس 2018 در سن 76 سالگی از دنیا رفت. او تنها فیزیکدانی بود که به چهره سرشناس عامه مردم هم تبدیل شد و در برنامه های متعددی از جمله سری سیمپسون ها یا استارترک: نسل بعد حضور یافت.
ری مونتاگ
مونتاگ به عنوان یک زن سیاهپوست آمریکایی توانست به جرگه مهندسین نیروی دریایی آمریکا بپیوندد. او اولین فردی بود که نقشه کامل یک کشتی را با استفاده از سیستم کامپیوتری طراحی کند، و همچنین اولین مدیر برنامه کشتی ها در تاریخ نیروی دریایی آمریکا به شمار می رود. مونتاگ در تاریخ 10 اکتبر 2018 و در سن 83 سالگی بر اثر سکته قلبی درگذشت.
پل آلن
پل آلن را به عنوان یکی از مؤسسین مایکروسافت می شناسیم، اما او فعالیت های زیادی داشت. آلن مالک چند تیم ورزشی حرفه ای بود، در اولین شرکت فضایی خصوصی یعنی SpaceShipOne سرمایه گذاری کرد و مؤسسه علوم مغزی آلن را تأسیس نمود. آلن در تاریخ 15 اکتبر 2018 و در سن 65 سالگی بر اثر سرطان خون (لنفوم غیر هاجکین) از دنیا رفت.
استن لی
استن لی برجسته ترین شخصیت دنیای کمیک بوک ها و به خصوص کمیک های مارول حساب می شود. او بسیاری از شخصیت های معروف از جمله اسپایدرمن را خلق کرده است. لی در تاریخ 12 نوامبر 2018 در سن 95 سالگی بر اثر ایست قلبی درگذشت.
کالین کرال
کارآفرین آمریکایی و مؤسس سرویس میزبانی ویدیوی واین (Vine) و بازی HQ Trivia در سن 34 سالگی بر اثر اوردوز درگذشت.
نانسی رومن
رومن به «مادر هابل» معروف بود، چون نقش مهمی را در برپایی تلسکوپ فضایی هابل ایفا کرد. او که یکی از اولین مدیران ارشد زن ناسا محسوب می شود، در تاریخ 25 دسامبر 2018 و در سن 93 سالگی درگذشت.
سال 2019
پیتر میهیو
میهیو هنرپیشه معروف آمریکایی بود که به خاطر ایفای نقش «چوباکا» در سری فیلم های جنگ ستارگان مشهور شد. او در تاریخ 30 آوریل 2019 و در سن 74 سالگی درگذشت.
لی لاکوکا
لاکوکا یکی از مدیران ارشد صنعت خودروسازی آمریکا بود که شرکت فورد را متحول کرد و در طراحی مدل های معروفی از جمله موستانگ، پینتو و اسکورت نقش مهمی داشت. او همچنین در دهه 1980 میلادی شرکت کرایسلر را نیز مدیریت می کرد.لاکوکا در تاریخ 2 جولای 2019 و در سن 94 سالگی بر اثر بیماری پارکینسون از دنیا رفت.
الکسی لئونوف
کیهان نورد روسی، الکسی لئونوف اولین انسانی بود که در سال 1965 راهپیمایی فضایی انجام داد. لئونوف در تاریخ 11 اکتبر 2019 در سن 85 سالگی درگذشت. آخرین پرواز فضایی او در سال 1975 و به عنوان بخشی از پروژه آزمایشی آپولو-سایوز انجام شد.
موجودات غیر انسان
کوکو، گوریل باهوش
کوکو گوریلی بود که توانست زبان اشاره را بیاموزد و با گربه ها هم دوست شود. این گوریل غربی سرزمین های پست در تاریخ 19 ژوئن 2018 در سن 46 سالگی درگذشت. کوکو شهرت جهانی داشت و در مستندهای تلویزیونی متعددی حضور یافت. تصویر او روی جلد مجله نشنال جئوگرافیک هم نقش بست.
مریخ نورد اپورچونیتی
مریخ نورد ناسا به مدت 15 سال در سیاره سرخ به سیاحت و اکتشاف پرداخت، اما در تاریخ 10 ژوئن 2018 ارتباطش با زمین قطع شد. پس از اینکه اپورچونیتی نتوانست به 1000 سیگنال مخابره شده از زمین پاسخ دهد، آژانس فضایی پایان کار مریخ نورد را در تاریخ 13 فوریه 2019 اعلام کرد.
گرامپی کت
گربه اخمو که به خاطر چهره خاصش به گرامپی کت معروف شده بود، ثروت هنگفتی را برای صاحبش به ارمغان آورد. این گربه حتی شرکتی به نام خودش داشت که محصولاتی مثل تقویم، لباس و اسباب بازی تولید می کرد. گرامپی کت در 7 سالگی و در تاریخ 14 مه 2019 مرد.